Dịch vụ Kế toán Việt Nam tiến gần các chuẩn mực quốc tế
Hai điểm mới trong dự án Luật Kế toán
mà các đại biểu Quốc hội chuyên trách đang thảo luận là chuẩn hóa hệ
thống dịch vụ kế toán VN theo chuẩn mực quốc tế, và công nhận kế toán là một
ngành dịch vụ trong nền kinh tế. VnExpress đã trao đổi với Ông Bùi Văn
Mai, Vụ trưởng Chế độ kế toán - Bộ Tài chính, về dự luật này.
- Các công
ty có vốn đầu tư nước ngoài thường phàn nàn là cùng một hoạt động kinh
doanh nhưng họ phải làm hai báo cáo tài chính khác nhau, một cho công ty
mẹ và một cho cơ quan tài chính VN. Vấn đề này sẽ được giải quyết thế
nào?
|
9 hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động kế toán
1. Giả mạo, khai gian, thỏa thuận hoặc ép buộc người khác giả mạo, khai gian tài liệu kế toán.
2. Cố ý, thỏa thuận hoặc ép buộc người khác cung cấp, xác nhận thông tin, số liệu kế toán sai sự thật. 3. Để ngoài sổ kế toán tài sản của đơn vị hoặc liên quan đến đơn vị kế toán. 4. Hủy bỏ tài liệu kế toán trước thời hạn lưu trữ. 5. Ban hành, công bố chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán không đúng thẩm quyền. 6. Lợi dụng chức quyền đe dọa, trù dập người làm kế toán về thực hiện công việc kế toán. 7. Người có trách nhiệm quản lý, điều hành đơn vị kế toán kiêm làm kế toán , thủ kho hoặc thủ qũy, trừ doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh cá thể. 8. Bố trí người làm kế toán, làm kế toán trưởng không đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo qui định. 9. Các hành vi khác về kế toán mà pháp luật nghiêm cấm. |
-
Để quản lý các nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp, nhà nước quy định tiêu
chí báo cáo tài chính buộc doanh nghiệp mọi thành phần kinh tế tuân thủ,
không loại trừ khu vực có vốn đầu tư nước ngoài. Nhưng hệ thống kế toán
của ta đến nay mới hòa hợp 70-80% chuẩn mực kế toán quốc tế, nên xảy ra
việc chỉ một hoạt động kinh doanh nhưng phải có 2 báo cáo tài chính
khác nhau.
Theo tôi, nước nào có nền kinh tế chuyển đổi đều vấp
phải vấn đề này. Hướng xử lý mà Bộ Tài chính đang tiến hành và đã được
đưa vào dự luật này là VN phải sớm ban hành bộ chuẩn mực kế toán phù hợp
với thông lệ quốc tế. Liên đoàn Kế toán quốc tế (IFAC) có 35 chuẩn mực
kế toán cho nền kinh tế thị trường phát triển, và khuyến cáo các nước
nên tiếp cận hay sử dụng những chuẩn mực này. Hiện các nước thực hiện
theo 3 cách: sử dụng toàn bộ hệ thống này (như các nước có nền kinh tế
thị trường phát triển); dựa vào chuẩn mực IFAC để soạn thảo hệ thống
nguyên tắc kế toán phù hợp với điều kiện phát triển của mình; và tạo hệ
thống kế toán riêng hoàn toàn (như Trung Quốc đang áp dụng). VN theo
cách thứ hai, và tới nay đã công bố tổng cộng 10 chuẩn mực kế toán. Theo
cam kết hội nhập, đến 2005 sẽ công bố hết 35 chuẩn mực kế toán phù hợp
với hệ thống do IFAC ban hành. Lúc đó kế toán VN sẽ phù hợp 90% kế toán
quốc tế. Tôi nghĩ lúc đó việc phải làm 2 bản báo cáo tài chính sẽ cơ bản
chấm dứt.
- Dự luật dành một chương về hoạt động nghề nghiệp
kế toán. Phải chăng từ trước đến nay ta chưa coi đây là một nghề nghiệp
đặc thù?
- Trước đây, người ta chỉ hiểu nhân viên kế toán là
người làm việc tại doanh nghiệp, công sở. Nhưng từ khi ta mở cửa, các
nhà đầu tư nước ngoài đã đưa vào một loại hình kinh doanh dịch vụ mới là
dịch vụ kế toán, kiểm toán, tư vấn tài chính. Bất cứ đơn vị kinh doanh
nào cũng có thể thuê nhân viên kế toán, kể cả kế toán trưởng, mà không
cần một cán bộ cơ hữu như trước.
Kế toán là một công việc đặc thù, liên quan đến trách
nhiệm tài chính của doanh nghiệp với nhà nước, đến yêu cầu công khai
minh bạch tài chính của doanh nghiệp trong nền kinh tế. Vì vậy cần phải
có luật điều chỉnh. Dự luật lần này sẽ đưa ra những tiêu chuẩn với người
hành nghề kế toán (như phải được đào tạo, có chứng chỉ, độc lập về
chuyên môn nghiệp vụ), cũng như trách nhiệm của họ khi có sai sót trong dịch vụ kế toán.
- Những đơn vị nào được thuê kế toán ngoài?
- Toàn bộ khu vực dân doanh, có vốn đầu tư nước ngoài.
Riêng doanh nghiệp nhà nước có được thuê kế toán ngoài không thì còn
tranh cãi, bởi liên quan đến vốn và tài sản nhà nước tại doanh nghiệp.
Theo tôi, nếu doanh nghiệp nhà nước chuyển sang hình thức công ty trách
nhiệm hữu hạn một thành viên thì có thể thuê kế toán được. Đơn vị sử
dụng vốn ngân sách như các cơ quan hành chính, sự nghiệp cũng không được
thuê vì nhà nước phải quản lý chặt chẽ hoạt động tài chính. Kế toán
trưởng phải là công chức, do nhà nước quản lý.
- Theo dự thảo, Bộ Tài chính sẽ là cơ quan quản lý
nhà nước về hoạt động kế toán. Tại sao ta không để tổ chức hiệp hội
nghề nghiệp là Hội Kế toán đảm nhiệm chức năng này như các nước thường
làm?
- Các nước theo nền kinh tế thị trường, khu vực tư
nhân phát triển mạnh nên rất chú trọng nghiệp vụ kế toán. Từ lâu họ coi
đó là một nghề nên đã sớm hình thành tổ chức nghề nghiệp. Các hội kế
toán của họ có danh tiếng, tự quản lý thành viên, kiểm soát lẫn nhau,
được phép ban hành các chuẩn mực kế toán, nguyên tắc đạo đức nghề
nghiệp, tổ chức sát hạch, cấp chứng chỉ hành nghề... Còn ta phải vài năm
sau khi mở cửa, đến 1994 mới thành lập Hội Kế toán VN. Kế toán lại là
một nghề mới nên trước mắt nhà nước phải quản lý. Tôi nghĩ với xu hướng
hội nhập này, qua buổi giao thời khoảng 7 năm nữa, khi Hội Kế toán phát
triển mạnh thì mới có khả năng tự quản lý được.
Nghĩa Nhân VnExpress.NET
